Kamis, 24 Maret 2016

Identifika Unconfined Aquifer

Agora hau iha metodu ida atu hatudu oinsa atu hatene identifika unconfined aquifer? iha metodu ne'e simples liu ba ita atu hatene liu-liu husi visualmente. Iha tempu udan iha area caicoli baibain posu be'e ne'e nain suli mesak katak aktividade ne'e hatudu ona ba ita katak iha prosesu jeolojia balu mak kontrola. Prosesu ne'e mak hanaran prosesu hidraulika.

Caicoli ne'e ema barak mak hatene katak caicoli ne'e riku ho be'e mak hanesan groundwater. Dala barak populasaun hatene mak konsumu be'e ne'e maibe seidauk hatene ho nia prosesu jeolojia ne'ebe iha. ho oportunidade ida ne'e hau hakarak hakerek liafuan badak konaba ground water iha caicoli, karik ema barak mak iha perguntas liu-liu populasaun caicoli ne'ebe sai hun ba be'e ne'e, ne'ebe hatudu katak iha tempu udan posu be'e nain suli mesak maske ema la bompa ou supa.

Ground water ne'e mak be'e ne'ebe mak halo movimentu iha rai laran mak hetan iha entre area detritus rai ne'ebe mak infiltra no akumula hamutuk iha kamada ida ne'ebe mak hanaran AQUIFERA. Geralmente aquifera iha sensia jeolojia bajeia ba nia litolojia katak aquifera sei hafahe ba oin 4 (hat) mak hanesan : unconfined aquifer, confined aquifer, leakage aquifer no perched aquifer. Bazeia ba litolojia sira ne'e, klaru katak aquifer ne'ebe iha area caicoli hatudu momos katak litolojia ne'ebe mak iha relativu gravel to sand. Iha stratigrafia litolojia ne'e klaru katak arenito (sand) ne'ebe domina iha gravel nia okos sai indika katak fatuk arenito sai hanesan aquifera ba be'e. Husi kamada litolojia ne'ebe mak ita hare mos hahtudu katak aquifera ne tama iha unconfined aquifer ne'ebe iha leten ne'e domina ho gravel.

Bazeia ba karakteristiku fiziku no posisaun iha crosta rai, aquifera sei hafahe ba 3 (tolu) mak hanesan:unconfined aquifer, leaky aquifer no confined aquifer. Karakteristiku fiziku iha area ne'e hare ba nia grain size ne'e boot husi 0,5 - 5 mm (Gravel = 2-5mm --- sai hanesan fatuk maktaka ba aquifer depois sand = < 2mm ------ sai hanesan fatuk aquifera ba be'e).

Husi stratigrafia fatuk sira ne'e ita bele hatene katak aquifer iha area caicoli ne'e tama iha UNCONFINED AQUIFER, ne'ebe ho indikasaun be'e posu ne'ebe suli mesak mumuntu iha tempu udan.
Figura. Be'e posu iha caicoli sai indikasaun ba unconfined aquifer



Deposito Sedimentaria hamosu inundasaun iha manleuana

DEPOSITO SEDIMENTARIA IHA.MANLEUANA

Bazeia ba klasifikasaun deposito ambiental husi Krumbein & Sloss, 1963 katak area ne’e tama iha ambiental deposito rai mak hanesan AQUEOUS espesialmente area ne’e ba iha Fluvial tamba media ne’ebe mak kontrola liu iha area mota. Husi kauza ne’e mak hamosu prosesu sedimentasaun ne’ebe mak deposito iha area A, area B no area C (Hare iha Mapa). Mekanismu transportasaun iha area A ne’e nia mekanismu relativu traksaun (Fluid Flow), iha area B ne’e nia mekanismu relativu concentrated (Sediment Flow), depois iha area C ne’e nia mekanismu transportasaun relativu suspended.

Diferensia mekanismu transportasaun ne’e sei hamosu diferensia deposito sedimendasaun ne’ebe iha, ne’e mak hanesan husi mota ulun, mota klaran to’o mota ikun. Husi diferente ida ne’e tenki tau matan ba prosesu erosaun bazeia ba JEOMORFOLOJIA no JEOLOJIA STRUTURA katak area ne’e domina ho morfolojia denudasional no strutural no mos domina ho fraktura.

Bazeia mos ba inklinasaun area, ita bele halo estimasaun ba velosidade material sedimentasaun ne’ebe mak transporta. Husi analiza interpretasaun dadus husi DEM SRTM indika katak area A hetan slope >45 grau, area B hetan slope 15-44 grau, depois iha area C hetan slope <15 grau (hare iha Mapa). Husi dadus interpretasaun ne’e ita bele halo simulasaun konaba area ne’ebe mak rai halai.
Kazu ida mak foin daudauk hamosu inundasaun no rai halai iha area MANLEU tamba kondisaun jeolojia la sustenta, mak hanesan iha iha area C tamba area ne hanesan basia ida ne’ebe mak material sediment mai akumula. Presija hatene mak resistensia deposito sediment la hanesan ho resistensia fatuk.
Figura. Deposito sedimentasaun ne'ebe hamosu inundasaun 

Kamis, 13 November 2014

Geologi Basico

Geologia basico mak sensia nebe studa konaba mundo.
Husi liafuan leten ne ita bele hatene ona katak geologia laos studa deit konaba fatuk, maibe iha buat barak mak ita sei estuda konaba geologia.
Sensia nebe iha relasiona ho geologia basico mak:
1. Petrologia
2. Paleontologia
3. Geomorfologia
4. Struktur geologia
5. Historia Geologia
6. Palaka (Tectonic)
7. Vulcanologia
8. Petroleum
9. Stratigrafi, Atc.

1). Petrologia: ne sesnsia nebe spesifico liu studa kona ba fatuk, fatuk-fatuk sira nebe atu hatene mak iha 3, mak: fatuk sediment, fatuk metamorf no batuan beku.
Secara umum fatuk nebe hetan mk 3 ne, maibe iha mos fatuk ida naran Fatuk Piroclastika. Fatuk ida ne hatama iha kategoria vulkacano rock.
2). Paleontologia: sensia ne estuda liu konaba fosil hanesan fosil makro no mos fosil mikro.
Nebe fosil makro ne hanesan fosil ida nebe ita bele hare ho matan depois ba fosil mikro ne hanesan fosil ida nebe ita la hare ho matan maibe ajuda husi alat ida naran Mikroskop par ita bele hetan fosil foraminifera ne hamesan fosil plantonika ho fosil bentonika.
Husi fosil foraminifera ne bele uja hodi analisa umur absolut ho umur relativo i mos bele uja ba analiza lingkungan pengendapan.
3). Geomorfologia: sensia nebe estuda konaba relief  roman muka bumi.
Atu hatene liu kobaba morfologia ita presija hatene buat barak, atu hatene liu mak oinsa ita bele uja ketinggian ne ba iha morfologia nebe ita hetan iha kampu.
Konsepto nebe presija hatene mak konsepto husi Vanzuidam ho Verstapen.
4). Struktur Geologia: sensia ne studa liu konaba deformation nebe akontense iha permukaan.
Struktur geologia basico presija hatene mak kekar, sesar (sesar naik, sesar geser no sesar normal), lipatan.
5). Historia geologia (Sejarah geoligi): sensia ne estuda konaba umur ba urutan satuan batuan nebe. Umur ba fatuk nebe hetan bele uja analisis fosik mikro no mos uja fosil makro, nebe umur nebe atu hetan ne uja konsep paleontologi.
6). Palaka (Tectonic): ne estuda liu konaba gaya nebe serviso iha rai laran, nebe palaka ne iha relasiona ho struktur geologia.
7). Vulcanologi: studa halai liu ba gunung api.
8). Petroleum: sensia nebe estuda konaba Hidrocarbon (minyak dan gas bumi)
9). Stratigrafia: sensia nebe studa konaba urutan-urutan fatuk.

Minggu, 18 Mei 2014

Geologia Tetum

Geologi ne mak sençia nebe estuda konaba mundo. Cabang-cabang geologi mk:
1. Petrologia
2. Paleontologia
3. Geomorfologia
4. Geostructur
5. Mineralogia
6. Geofisika
7. Stratigrafia, ect

A. Paleontologia ne sencias estuda konaba fosil
B. Petrologia ne sencias nebe estuda konaba fatuk
C. Geomorfologia ne sencias nebe estuda konaba roman muka bumi
D. Geostruktur ne estuda konaba struktur geologi hanesan sesar, lipatan no seluktan
E. Mineralogia estuda konaba mineral, sistem kristalografia ne par atu hatene liu tan konaba unsur-unsur atom.
F. Geofisika ne sencias nebe estuda konaba rai laran
G. Stratigrafia ne estuda konaba urut-urutan fatuk hanesan husi tua ba muda, ni mos hodi hatene nia mahar satuan ne oinsa.

Rabu, 22 Januari 2014

endapan aluvial

Kenampakan di lapangan sataun endapan aluvial yang mencirikan adanya channel bar, point bar dan dataran banjir